بعید است انسانی در طول زندگی، استرس و اضطراب را تجربه نکرده باشد. اضطراب یکی از طبیعیترین احساسات انسانی است که در موقعیتهای خطرناک به کمک ما میآید تا از خودمان محافظت کنیم.
اما گاهی این اضطراب از حالت طبیعی فراتر رفته و تبدیل به یک اختلال آسیبزننده و فلجکننده میشود، در این حالت است که باید برای درمان به یک دکتر روانشناس خوب برای درمان استرس مراجعه کرد.
در این مطلب میخواهیم درباره اضطراب، تعریف و انواع آن و راههای درمان توسط دکتر متخصص استرس و اضطراب صحبت کنیم.
اضطراب چیست؟
اضطراب احساس ترس، هراس و ناراحتی است. ممکن است باعث تعریق، احساس بیقراری و تنش و ضربان قلب سریع شود. این حالات میتواند یک واکنش طبیعی به استرس باشد. به عنوان مثال، ممکن است هنگام مواجهه با یک مشکل دشوار در محل کار، قبل از شرکت در آزمون یا قبل از گرفتن یک تصمیم مهم، احساس اضطراب کنید. اضطراب میتواند به شما در مقابله کمک کند. اضطراب ممکن است به شما انرژی بدهد یا به تمرکز شما کمک کند. اما برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، این ترس موقتی نیست و میتواند بسیار زیاد باشد.
شاید نیاز داشته باشید: درمان حمله پنیک
اختلالات اضطرابی چیست؟
اختلالات اضطرابی شرایطی هستند که در آن اضطرابی دارید که از بین نمیرود و به مرور زمان بدتر میشود. این علائم میتواند در فعالیتهای روزانه مانند عملکرد شغلی، تکالیف مدرسه و روابط شما با دیگران تداخل ایجاد کند. به همین خاطر است که برای درمان اختلال اضطراب باید به روانشناس متخصص استرس و اضطراب مراجعه کرد.
انواع اختلالات اضطرابی
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD): افراد مبتلا به GAD نگران مسائل عادی مانند سلامتی، پول، کار و خانواده هستند. اما نگرانی آنها بیش از حد است و حداقل به مدت 6 ماه تقریبا هر روز آن را دارند.
- اختلال هراس (پنیک): افراد مبتلا به اختلال پنیک دچار حملات هراس میشوند. این حملات شامل دورههای ناگهانی و مکرر ترس شدید است که هیچ خطری در پی ندارد. حملات به سرعت شروع میشوند و می توانند چند دقیقه یا بیشتر طول بکشند.
- فوبیاها: افراد مبتلا به فوبیا ترس شدیدی از چیزی دارند که خطر واقعی کمی دارد یا اصلا خطری ندارد. ترس آنها ممکن است در مورد عنکبوتها، پرواز، رفتن به مکانهای شلوغ یا قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی باشد (که به عنوان اضطراب اجتماعی شناخته میشود).
- آگورافوبیا (ترس از مکانهای شلوغ): این ترس و اجتناب از مکانها، رویدادها یا موقعیتهایی است که ممکن است فرار از آنها دشوار باشد یا در مواقع اضطراری کمک در دسترس نباشد. مردم اغلب این وضعیت را به عنوان فوبیا از فضاهای باز و خارج از منزل به اشتباه درک میکنند. فرد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است از ترک خانه یا استفاده از آسانسور و وسایل نقلیه عمومی بترسد.
- سکوت انتخابی: برخی از کودکان این شکل از اضطراب را تجربه میکنند که در آن نمیتوانند در مکانها یا زمینههای خاصی صحبت کنند، حتی اگر ممکن است مهارتهای ارتباط کلامی عالی در اطراف افراد آشنا داشته باشند.
- اختلال اضطراب اجتماعی: این ترس از قضاوت نامطلوب دیگران در موقعیتهای اجتماعی یا از شرمساری عمومی است. اختلال اضطراب اجتماعی شامل طیف وسیعی از احساسات منبع مورد اعتماد است، مانند ترس از صحنه، ترس از صمیمیت، و اضطراب در مورد تحقیر و طرد شدن.
- اختلال اضطراب جدایی: سطوح بالای اضطراب پس از جدایی از فرد یا مکانی که احساس امنیت یا ایمنی را فراهم میکند، مشخصه اختلال اضطراب جدایی است. اضطراب جدایی رایجترین منبع مورد اعتماد اضطراب در کودکان خردسال است، اما میتواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان هر کدام از این اختلالات اضطرابی از طریق گفتگو با دکتر متخصص استرس و اضطراب در تهران به راحتی میسر خواهد بود.
شاید نیاز داشته باشید: مشاوره روان شناسی مهاجرت
عوامل ایجاد اختلالات اضطرابی
علت اضطراب ناشناخته است. عواملی مانند ژنتیک، بیولوژی و شیمی مغز، استرس و محیط شما ممکن است نقش داشته باشند.
چه کسانی در معرض خطر اختلالات اضطرابی هستند؟
عوامل خطر برای انواع مختلف اختلالات اضطرابی میتواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، GAD و فوبیا در زنان شایعتر است، اما اضطراب اجتماعی مردان و زنان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار میدهد. برخی از عوامل خطر عمومی برای همه انواع اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله:
- برخی از ویژگیهای شخصیتی، مانند خجالتی بودن یا گوشهگیری هنگام قرار گرفتن در موقعیتهای جدید یا ملاقات با افراد جدید.
- حوادث آسیبزا در اوایل کودکی یا بزرگسالی.
- سابقه خانوادگی اضطراب یا سایر اختلالات روانی.
- برخی از شرایط سلامت جسمانی، مانند مشکلات تیروئید یا آریتمی قلب.
علائم اختلالات اضطرابی چیست؟
انواع مختلف اختلالات اضطرابی میتوانند علائم مختلفی داشته باشند. اما همه آنها ترکیبی از موارد زیر را دارند:
- افکار یا باورهای مضطربکننده که کنترل آنها سخت است. این افکار به شما احساس بیقراری و تنش میدهد و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد میکند. افکار بیمارگونه اضطرابی از بین نمیرود و با گذشت زمان میتواند بدتر شود.
- علائم فیزیکی مانند تپش یا ضربان قلب سریع، درد و درد غیر قابل توضیح، سرگیجه و تنگی نفس.
- تغییرات در رفتار، مانند اجتناب از فعالیتهای روزمره که قبلا انجام میدادید.
- احساس نگرانی غیرقابل کنترل
- افزایش تحریکپذیری
- مشکل در تمرکز
- مشکلات خواب
استفاده از کافئین، مواد محرک و برخی داروها میتواند علائم شما را بدتر کند.
شاید نیاز داشته باشید: روان درمانی رماتیسم
پیشگیری از اضطراب
راههایی برای کاهش خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی وجود دارد. به یاد داشته باشید که احساسات اضطراب یک عامل طبیعی زندگی روزمره هستند و تجربه کردن آنها همیشه نشان دهنده وجود یک اختلال سلامت روان نیست.
افراد برای پیشگیری از ابتلا به اضطراب ممکن است از موارد زیر بهرهمند شوند:
- کاهش مصرف کافئین
- مشاوره با پزشک قبل از مصرف هر نوع داروی شیمیایی و گیاهی و بررسی عوارض جانبی احتمالی داروها
- حفظ یک رژیم غذایی متعادل و مغذی
- حفظ یک الگوی خواب منظم و سالم
- ورزش و تمرینات فیزیکی مستمر و منظم
- پرهیز از مصرف الکل، ماریجوانا و سایر مواد تحریککننده
تشخیص اضطراب
برای تشخیص اضطراب ابتدا باید به یک کلینیک روان شناسی استرس و اضطراب تهران مانند مایندویژن مراجعه کنید تا دریابید که آیا اضطراب شما میتواند با سلامت جسمانی شما مرتبط باشد یا خیر. متخصصان اضطراب ما میتوانند علائم یک بیماری زمینهای را که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد، بررسی کنند.
یک روانشناس و برخی دیگر از متخصصان سلامت روان میتوانند اضطراب را تشخیص داده و مشاوره (روان درمانی) ارائه دهند.
برای کمک به تشخیص اختلال اضطراب، تراپیستهای متخصص اضطراب کلینیک ممکن است:
- یک ارزیابی روانشناختی به شما بدهد: این ارزیابی شامل بحث درباره افکار، احساسات و رفتار شما برای کمک به تشخیص دقیق و بررسی عوارض مرتبط است. اختلالات اضطرابی اغلب همراه با سایر مشکلات سلامت روان – مانند افسردگی یا سوءمصرف مواد – رخ میدهد که می تواند تشخیص را چالش برانگیزتر کند.
- علائم شما را با معیارهای موجود مقایسه کند: بسیاری از روانشناسان از معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، برای تشخیص اختلال اضطراب استفاده میکنند.
درمان اضطراب در تهران
دو درمان اصلی برای اختلالات اضطرابی، رواندرمانی و دارو هستند. ممکن است از ترکیب این دو بیشترین بهره را ببرید. ممکن است با کمی آزمونوخطا طول بکشد تا بفهمید کدام درمان برای شما بهترین کارامد است.
رواندرمانی اضطراب
همچنین به عنوان گفتگودرمانی یا مشاوره روانشناختی شناخته میشود. رواندرمانی که شامل کار با یک درمانگر برای کاهش علائم اضطراب شماست، میتواند یک درمان موثر برای اضطراب باشد.
درمان شناختی رفتاری (CBT) موثرترین شکل رواندرمانی برای اختلالات اضطرابی است. به طور کلی یک درمان کوتاهمدت، CBT بر آموزش مهارتهای خاص برای بهبود علائم و بازگشت تدریجی به فعالیتهایی که به دلیل اضطراب از آنها اجتناب کرده اید، تمرکز میکند.
CBT شامل مواجهه درمانی است، که در آن به تدریج با شی یا موقعیتی مواجه میشوید که باعث اضطراب شما میشود، بنابراین این اعتماد به نفس در شما ایجاد میشود که میتوانید موقعیت و علائم اضطراب را مدیریت کنید.
دارودرمانی اضطراب
بسته به نوع اختلال اضطرابی که دارید و اینکه آیا همچنین دارای سایر مشکلات سلامت روانی یا جسمی هستید، انواع مختلفی از داروها برای کمک به تسکین علائم استفاده میشود،. مثلا:
- برخی از داروهای ضدافسردگی نیز برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده میشوند.
- ممکن است یک داروی ضداضطراب به نام بوسپیرون تجویز شود.
- در شرایط محدود، پزشک ممکن است انواع دیگری از داروها، مانند آرامبخشها، که بنزودیازپینها نیز نامیده میشوند، یا مسدودکنندههای بتا را تجویز کند. این داروها برای تسکین کوتاه مدت علائم اضطراب هستند و برای استفاده طولانی مدت در نظر گرفته نشدهاند.
میتوانید با متخصصان درمان اضطراب درباره این داروها و عوارض آنها صحبت کنید.
خوددرمانی
گاهی اوقات، فرد میتواند یک اختلال اضطرابی را در خانه بدون نظارت بالینی درمان کند. با این حال، این ممکن است برای اختلالات اضطرابی شدید یا طولانیمدت موثر نباشد، بنابراین قبل از هر چیزی باید با دکتر متخصص درمان اضطراب مشورت کرد.
تمرینات و اقدامات متعددی برای کمک به فرد برای مقابله با اختلالات اضطرابی خفیفتر، متمرکزتر یا کوتاه مدت وجود دارد، از جمله:
- مدیریت استرس
- تکنیکهای آرام سازی
- حفظ شبکههای حمایتی شامل دوستان و نزدیکان
- ورزش و تمرینات فیزیکی
زمان مراجعه به روانشناس استرس و اضطراب
به طور کلی، اگر فردی اضطراب خفیف تا متوسط داشته باشد، اغلب میتواند از تراپیست متخصص اضطراب درمان موثری دریافت کند، اما اگر وضعیت او شدیدتر یا پیچیدهتر باشد، احتمالا باید از یک روانپزشک کمک بگیرد.
کلینیک مایندویژن برای درمان انواع اختلالات اضطرابی در خدمت شماست. متخصصان و روانشناسان ما در محیطی امن و آرام به شما کمک خواهند کرد تا اضطراب خود را درمان کنید.
6 دیدگاه ها
دارو هم میتونه به من کمک کنه یا فقط باید به رواندرمانی اکتفا کنم؟
دارو میتونه در بعضی موارد مفید باشه، به خصوص اگر اضطراب خیلی شدید باشه و روی زندگی روزمرهت تأثیر بذاره. اما معمولاً بهترین نتیجه وقتی حاصل میشه که دارو رو با رواندرمانی ترکیب کنی. اینطوری هم میتونی علائم رو کنترل کنی و هم ریشههای اضطرابت رو بررسی کنی.
چطور میتونم در موقعیتهای استرسزا بهتر عمل کنم و کمتر مضطرب بشم؟
یکی از بهترین کارها اینه که تکنیکهای تنفسی و مدیتیشن رو امتحان کنی. وقتی احساس اضطراب میکنی، چند دقیقه نفس عمیق بکش و تمرکز کن روی نفسهات. همچنین، برنامهریزی و آمادهسازی برای موقعیتهای استرسزا میتونه بهت کمک کنه تا احساس کنترل بیشتری داشته باشی.
چرا همیشه احساس اضطراب میکنم و نمیتونم خودم رو کنترل کنم؟
ببینید، اضطراب یه حس طبیعییه که همه ما تجربه میکنیم. اما وقتی این احساس خیلی شدید میشه یا دائمی میشه، ممکنه به خاطر عوامل مختلفی مثل استرس، فشارهای روزمره یا حتی ژنتیک باشه. مهم اینه که یاد بگیری چطور با این احساس کنار بیای و روشهای مدیریت اضطراب رو یاد بگیری.