اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک وضعیت سلامت روان است که شامل نیاز بیش از حد دیگران به مراقبت از آن است. فرد مبتلا به DPD برای نیازهای عاطفی یا فیزیکی خود به افراد نزدیک خود متکی است. دیگران ممکن است آنها را نیازمند یا چسبنده توصیف کنند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته معتقدند که نمیتوانند از خود مراقبت کنند. آنها ممکن است در تصمیمگیریهای روزمره، مانند اینکه چه بپوشند یا چه غذایی بخورند، بدون اطمینان دیگران مشکل داشته باشند. آنها معمولا متوجه نمیشوند که افکار و رفتارهایشان مشکلساز است.
DPD یکی از گروهی از شرایط به نام اختلالات شخصیت “خوشه C” است. این اختلالات شامل احساس اضطراب و ترس هستند. اختلالات شخصیت، الگوهای رفتاری پایداری هستند که با هنجارهای فرهنگی (نحوه رفتاری که از ما انتظار میرود) خارج از ارتباط هستند. آنها قبل از بزرگسالی – در دوران کودکی یا نوجوانی – شروع میشوند. اختلالات شخصیت باعث ناراحتی فرد مبتلا و/یا اطرافیانش میشود.
اختلال شخصیت وابسته با مراجعه با تراپیست وابستگی شدید و روانشناس درمان وابستگی شدید به شکل قابل توجهی قابل درمان است.
شاید نیاز داشته باشید: درمان اضطراب
فرق بین اختلال شخصیت وابسته با اختلال شخصیت مرزی (BPD)؟
اختلال شخصیت وابسته (DPD) و اختلال شخصیت مرزی (BPD) هر دو شامل مشکلات بین فردی و ترس از رها شدن هستند، اما آنها اختلالات شخصیتی متفاوتی هستند.
BPD شامل نوسانات شدید خلقوخو، بیثباتی در روابط و تکانشگری است. افراد مبتلا به BPD ترس شدیدی از رها شدن دارند و در تنظیم احساسات خود به ویژه خشم مشکل دارند.
اختلال شخصیت وابسته معمولا شامل نوسانات خلقی و تکانشگری نیست. افراد مبتلا به DPD معمولا منفعل و مطیع هستند زیرا نمیخواهند در روابط خود تنش ایجاد کنند.
اختلال شخصیت وابسته چقدر شایع است؟
کمتر از 1٪ از بزرگسالان در ایالات متحده معیارهای شخصیت وابسته را دارند. این بیماری در زنان کمی بیشتر از مردان است.
علائم اختلال شخصیت وابسته چیست؟
فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است چندین نشانه رفتاری داشته باشد، از جمله:
- مشکل در تصمیمگیریهای روزمره، مانند لباس پوشیدن، بدون اطمینان شخصی و وابسته توصیه مداوم از سوی دیگران.
- دشواری در شروع کارها به تنهایی.
- ترس شدید از ناتوانی در مراقبت از خود.
- داوطلب شدن برای انجام کارهای ناراحتکننده برای دریافت حمایت یا تایید از دیگران.
- نیاز به اینکه دیگران مسئولیت جنبههای مختلف زندگی آنان را بر عهده بگیرند.
- پرهیز از ابراز اختلاف یا ایجاد تعارض در روابط به دلیل ترس از دست دادن رابطه.
- احساس ناراحتی در هنگام تنهایی.
- داشتن ترس از رها شدن و احساس درماندگی در پایان روابط.
شاید نیاز داشته باشید: سکس تراپی
افراد مبتلا به DPD تمایل دارند تنها با افراد معدودی که به آنها وابسته هستند تعامل داشته باشند. آنها همچنین به احتمال زیاد آزار جسمی، جنسی یا عاطفی را تحمل میکنند زیرا نمیخواهند رابطه خود را از دست بدهند.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت وابسته میشود؟
اختلالات شخصیت، از جمله DPD، یکی از ناشناختهترین شرایط سلامت روان هستند. اما محققان فکر میکنند اختلال شخصیت وابسته به دلیل عوامل متعددی ایجاد میشود، از جمله:
- تجربه آزار: افرادی که سابقه روابط توام با آزار دارند در معرض خطر بیشتری برای تشخیص DPD هستند.
- تروماهای کودکی: کودکانی که تجربه کودکآزاری (از جمله آزار کلامی) یا بیتوجهی را داشتهاند ممکن است دچار وابستگی شدید شوند. اختلال شخصیت وابسته همچنین ممکن است افرادی را که در دوران کودکی یک بیماری تهدیدکننده زندگی را تجربه کردهاند، تحت تاثیر قرار دهد.
- عوامل ژنتیکی: ممکن است فردی با یکی از اعضای خانواده بیولوژیکی که دارای DPD یا اختلال اضطرابی دیگری است، تشخیص وابستگی شدید داشته باشد.
- برخی رفتارهای فرهنگی، مذهبی یا خانوادگی: برخی از افراد ممکن است به دلیل اعمال فرهنگی یا مذهبی که بر تکیه بر اقتدار تاکید دارند، دچار DPD شوند.
اختلال شخصیت وابسته چگونه تشخیص داده میشود؟
شخصیت انسان در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه میدهد. به همین دلیل، روانشناسان فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته را تا سن 18 سالگی تشخیص نمیدهند. تراپیستها به شواهدی نیاز دارند که این الگوهای رفتاری طولانیمدت هستند و واقعا با گذشت زمان تغییر نکردهاند.
تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله وابستگی شدید، میتواند دشوار باشد. این به این دلیل است که اکثر افراد مبتلا به این بیماری فکر نمیکنند مشکلی در رفتار یا طرز فکرشان وجود دارد.
آنها زمانی به فکر کمک گرفتن میافتند که اضطراب یا افسردگی ناشی از اختلال شخصیت وابسته در زندگی و کارشان مشکل ایجاد میکند.
هنگامی که یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس درمان وابستگی شدید یا روانپزشک، مشکوک به اختلال شخصیت وابسته است، معمولا درباره این موضوعات از فرد سوال میپرسد:
- تاریخچه گذشته
- روابط
- تاریخچه سوابق کاری
- تستهای واقعیت
فردی که مشکوک به DPD است ممکن است بینش رفتارها و الگوهای فکری خود را نداشته باشد. بنابراین، متخصصان سلامت روان اغلب با خانواده و دوستان فرد کار میکنند تا اطلاعات بیشتری در مورد رفتارها و تاریخچه آنها جمعآوری کنند.
شاید نیاز داشته باشید: روان درمانی دیابت
مدیریت و درمان وابستگی شدید
درمان اختلالات شخصیتی دشوار است، زیرا افراد مبتلا به این بیماریها دارای الگوهای ریشهای عمیقی از تفکر و رفتار هستند که سالهاست وجود داشته است.
درمان افراد مبتلا به شخصیت وابسته با مشارکت و حمایت عزیزان موثرتر است. درمان وابستگی شدید معمولا شامل رواندرمانی و به طور بالقوه دارو میشود.
رواندرمانی شخصیت وابسته
روان درمانی (گفتار درمانی) درمان انتخابی برای اختلالات شخصیت است. هدف درمان کمک به شما برای کشف انگیزهها و ترسهای مرتبط با افکار و رفتارتان است. علاوه بر این، میتوانید یاد بگیرید که با دیگران ارتباط مثبتتری برقرار کنید.
دو نوع رواندرمانی خاص که میتواند به افراد مبتلا به DPD کمک کند عبارتند از:
- درمان روانپویایی: این نوع درمان بر ریشههای روانی رنج عاطفی تمرکز دارد. در این درمان از طریق خودبازتابی، به روابط مشکلساز و الگوهای رفتاری در زندگی خود نگاه میکنید. این به شما کمک میکند خودتان را بهتر درک کنید. میتواند به شما کمک کند تا نحوه ارتباط خود با افراد دیگر و محیط خود را تغییر دهید.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان ساختاریافته و هدفگراست. یک درمانگر یا روانشناس به شما کمک میکند تا افکار و احساسات خود را از نزدیک ببینید. متوجه خواهید شد که افکار شما چگونه بر اعمال شما تاثیر میگذارد. از طریق CBT میتوانید افکار و رفتارهای منفی را بیاموزید. شما یاد خواهید گرفت که الگوها و عادات فکری سالمتری اتخاذ کنید. درمان DPD ممکن است به ویژه بر بررسی ترس از استقلال و مشکلات شما با قاطعیت تمرکز کند.
دارودرمانی اختلال شخصیت وابسته
در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند اختلالات شخصیت را درمان کند. اما داروهایی برای افسردگی و اضطراب وجود دارد که افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته نیز ممکن است این علائم را داشته باشند. درمان این شرایط میتواند درمان DPD را آسانتر کند.
آیا میتوان از وابستگی شدید پیشگیری کرد؟
شما نمیتوانید از اختلال شخصیت وابسته جلوگیری کنید. اما درمان توسط تراپیست اختلال شخصیت وابسته میتواند به کاهش مشکلات ناشی از آن کمک کند. جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و دوستی فرد کمک کند.
مراجعه به کلینیک روان شناسی مایندویژن و بهرهگیری از مشاورههای تراپیستهای مجرب این مرکز، قدمی بسیار مهم برای تشخیص وابستگی شدید و درمان اختلال شخصیت وابسته است. اگر کسی از نزدیکان شما از این اختلال رنج میبرد، میتوانید او را برای تماس با مایندویژن و کمک گرفتن از روانشناسان کلینیک ترغیب کنید.
6 دیدگاه ها
برای کمک به کسی که این اختلال رو داره، چه روشهایی وجود داره؟
برای درمان این اختلال، رواندرمانی میتونه بسیار مؤثر باشه. درمانگر میتونه به فرد کمک کنه تا به خودباوری بیشتری دست پیدا کنه و مهارتهای اجتماعی و تصمیمگیری رو تقویت کنه. همچنین، گروههای حمایتی و درمانهای دارویی هم ممکنه در برخی موارد مفید باشن.
این اختلال چطور میتونه روی روابط با دوستان و خانواده تأثیر بذاره؟
اختلال شخصیت وابسته میتونه به شدت روی روابط فرد تأثیر بذاره. این افراد ممکنه به خاطر ترس از ترک شدن، به دیگران فشار بیارن یا به راحتی از خواستهها و نیازهای خودشون چشمپوشی کنن. این رفتارها میتونه باعث ایجاد تنش و نارضایتی در روابطشون بشه.
به نظرتون وقتی کسی اختلال شخصیت وابسته داره، چطور میشه این رو تو رفتارهاش تشخیص داد؟
وقتی کسی اختلال شخصیت وابسته داره، ممکنه نشونههایی مثل ترس از تنها شدن، نیاز مداوم به تأیید و حمایت از دیگران، و ناتوانی در تصمیمگیری بدون مشورت با دیگران رو نشون بده. این افراد معمولاً به شدت به دیگران وابستهاند و ممکنه در روابطشون احساس عدم امنیت کنن.