اضطراب جدایی یک مرحله معمولی برای بسیاری از نوزادان و کودکان نوپاست. کودکان خردسال اغلب دوره‌ای دارند که در آن هنگام جدا شدن از والدین یا مراقبان اصلی خود مضطرب یا هراسان می‌شوند. نمونه‌هایی از این می‌تواند اشک در هنگام رها کردن مهدکودک یا عصبانی شدن زمانی که فرد جدیدی آن‌ها را در آغوش می‌گیرد باشد. این روند معمولا در حدود 2 تا 3 سالگی شروع به بهبود می‌کند.

در برخی از کودکان، اضطراب جدایی شدید و مداوم نشانه وضعیت جدی‌تری است که به نام اختلال اضطراب جدایی شناخته می‌شود. اختلال اضطراب جدایی را می‌توان از سنین پیش‌دبستانی شناسایی کرد.

اگر اضطراب جدایی شدیدتر از سایر کودکان هم‌سن یا طولانی‌تر به نظر می‌رسد، در مدرسه یا سایر فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد می‌کند یا شامل حملات پانیک یا سایر رفتارهای مشکل‌ساز باشد، ممکن است فرزند شما دچار اختلال اضطراب جدایی شود. اغلب، اضطراب جدایی به اضطراب کودک در مورد دوری از والدین یا قیم مربوط می‌شود، اما می‌تواند به یک مراقب نزدیک دیگر مربوط باشد.

در موارد کمتر، اختلال اضطراب جدایی ممکن است در نوجوانان و بزرگ‌سالان رخ دهد. این می‌تواند باعث ایجاد مشکلات بزرگ در خروج از خانه یا رفتن به محل کار شود.

درمان می‌تواند علائم اختلال اضطراب جدایی کودکان را کاهش دهد. درمان ممکن است شامل انواع خاصی از درمان، گاهی همراه با دارو باشد.

علائم اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی زمانی تشخیص داده می‌شود که علائم بسیار بیشتر از حد انتظار برای سن رشد فرد باشد و باعث ناراحتی یا مشکلات عمده در انجام فعالیت‌های روزانه شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پریشانی مکرر و شدید هنگام فکر کردن به جدایی یا دوری از خانه یا عزیزان. این حالت ممکن است شامل دلبستگی یا عصبانیت در مورد جدایی باشد که طولانی‌تر یا شدیدتر از سایر بچه‌های هم‌سن است.
• نگرانی دائمی و شدید در مورد از دست دادن والدین یا عزیزان دیگری به دلیل بیماری، مرگ، یا یک فاجعه یا آسیبی که به آن‌ها وارد می‌شود.
• نگرانی دائمی از این‌که اتفاق بدی بیفتد، مانند گم شدن یا ربوده شدن، که باعث جدایی از والدین یا سایر عزیزان شود.
• عدم تمایل یا امتناع از دوری از خانه به دلیل ترس از جدایی.
• اگر کودک به سنی رسیده است که انتظار می‌رود تنها در خانه بماند یا در جایی بدون والدین یا عزیزان نزدیک باشد، ولی از تنهایی بترسد.
• عدم تمایل یا امتناع از خوابیدن دور از خانه یا خوابیدن بدون والدین یا عزیزان دیگر، در صورتی که کودک به سنی رسیده باشد که ممکن است این فعالیت‌ها مورد انتظار باشد.
• کابوس‌های تکراری در مورد جدایی.
• شکایت مکرر از سردرد، معده درد یا علائم دیگر در حین یا قبل از جدایی از والدین یا سایر عزیزان.

اختلال اضطراب جدایی در کودکان ممکن است همراه با حملات پانیک رخ دهد. حملات پانیک حملات مکرر احساس ناگهانی اضطراب و ترس یا وحشت شدید است که در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد.

دلایل بروز اضطراب جدایی در کودکان

گاهی اوقات، اضطراب جدایی می‌تواند با استرس زندگی که منجر به جدایی از یک عزیز می‌شود، ایجاد شود. به عنوان مثال می‌توان به طلاق والدین، تغییر مدرسه، نقل مکان به مکان جدید یا مرگ یکی از عزیزان اشاره کرد. ژنتیک نیز ممکن است در اضطراب جدایی و تبدیل شدن به اختلال اضطراب جدایی نقش داشته باشد.

عوامل خطر اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی اغلب در دوران کودکی شروع می‌شود. اما ممکن است تا سنین نوجوانی و گاهی تا بزرگ‌سالی ادامه یابد.

عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استرس‌های زندگی یا از دست دادن که منجر به جدایی می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به بیماری یا مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی مورد علاقه، طلاق والدین، یا نقل مکان یا رفتن به مدرسه اشاره کرد.
• سابقه خانوادگی. داشتن خویشاوندان خونی که علائم اضطراب یا اختلال اضطرابی دارند ممکن است خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را افزایش دهد.
• مسائل موقعیتی. تجربه برخی از انواع فاجعه یا رویداد آسیب‌زا در زندگی ممکن است خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را افزایش دهد.

پیچیدگی‌های اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی باعث ناراحتی و مشکلات عمده در عملکرد در خانه، در موقعیت‌های اجتماعی، یا در محل کار یا مدرسه می‌شود.

اختلالاتی که می‌تواند همراه با اختلال اضطراب جدایی رخ دهد عبارتند از:

• سایر اختلالات اضطرابی، مانند اختلال اضطراب فراگیر، حملات پانیک، فوبیا، اختلال اضطراب اجتماعی یا آگورافوبیا.
• اختلال وسواس فکری عملی.
• افسردگی

چه زمانی باید به روان‌شناس مراجعه کرد؟

اختلال اضطراب جدایی معمولا بدون درمان از بین نمی‌رود و می‌تواند منجر به اختلال هراس و سایر اختلالات اضطرابی در بزرگ‌سالی شود.

اگر در مورد اضطراب جدایی فرزندتان نگرانی دارید، می‌توانید همین حالا با همکاران ما در مایندویژن تماس بگیرید و تا فرزندتان در محیطی آرام و امن، با یک روان‌شناس متخصص کودکان ملاقات کند.

پیش‌گیری از بروز اضطراب جدایی در کودکان

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از اختلال اضطراب جدایی در کودک شما وجود ندارد، اما این پیشنهادات ممکن است کمک‌کننده باشد.

• اگر نگران این هستید که اضطراب فرزندتان در همان مرحله رشد بسیار بدتر از دیگران است، در اسرع وقت مشاوره حرفه‌ای دریافت کنید. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به کاهش علائم اضطراب و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک کند.
• برای کمک به جلوگیری از عود یا بدتر شدن علائم، برنامه درمانی را دنبال کنید.
• اگر اضطراب، افسردگی یا سایر نگرانی‌های مربوط به سلامت روان دارید، درمان و حمایت مبتنی بر شواهد خود را دریافت کنید تا بتوانید مهارت‌های مقابله‌ای سالم را برای فرزندتان الگو کنید.